30 september 2013

Eerste biowijn oogst lof op druk bezochte proeverij

Op zondag 29 september brachten wij voor de tiende keer sinds 2004 in woord en beeld verslag uit van weer een jaar boeren op Bellevue.

Als vanouds bezocht rond de honderd abonnees de proeverij, die net als vorig jaar in buurtcentrum Cordaan op het Witte de Withplein in Amsterdam werd gehouden. Wijnabonnees kwamen hun wijnpakket ophalen, vele getrouwen zagen we daar voor de tiende keer.

De aanwezigen kregen diverse primeurs voorgeschoteld. We presenteerden maar liefst drie nieuwe wijnen. De frisse Chardonnay 2012 en de Rouge Bellevue 2012 (een assemblage van Cot, Cabernet Franc en Merlot) zijn de opvolgers van de jaargang 2011. Deze wijnen zijn gemaakt op Cave La Malepère, onze coöperatie in Arzens.

Dit jaar kwam daar voor het eerst een honderd procent biologische wijn van Bellevue-bodem bij. We hebben er slechts tweehonderd dozen van, maar we hebben ruimschoots geproefd. Uit een fles met pimpelpaars etiket kwam een stevige, naar kersen en bramen geurende wijn met veel structuur tevoorschijn. Veel complimenten vielen ons ten deel. ‘Chapeau, geweldig lekker, kan ik twee doosjes extra krijgen?’.

Marijke vertelde hoe na het ‘année difficile’ 2012 het jaar 2013, zo mogelijk nóg grilliger, de boeken in zal gaan als ‘l'année bizarre’. Vooral het koude, natte voorjaar maakte dat de normale bloei van de planten van tien dagen werd verlengd tot bijna een maand. De onregelmatige vruchtzetting leidde tot 'millerandage'(zowel zeer rijpe als nog onrijpe druiven in één tros) en 'coulure' (trossen met gaten door meeldraden en vruchtjes die zijn afgevallen). De wijngaard lag het hele jaar op een slordige drie weken achterstand.

Een powerpointpresentatie toonde onze Hollandse equipes in actie, en ondanks dat soms in de sneeuw werd gewerkt spatten hun plezier en werklust van het scherm. Primeur was het filmpje Pluk!, over de eerste handmatige oogst van onze biomerlot.

10 september 2013

Bellevue koopt wijnvat van 4000 liter

Dit is toch wel het echte wijnboer-gevoel. De boeren van Bellevue hebben een wijnvat van 4000 liter gekocht. In dat eigen vat gaan we de aanstaande oogst van onze biomerlot laten gisten.

Al bijna tien jaar werken we vol overgave op onze wijngaard. Veel van het handwerk doen we (voor een deel) zelf, zoals de snoei, het bijhouden van draden en palen en het opbinden van de nieuwe loten. Ook Wijnhandel Bellevue, met louter Nederlandse clientèle, floreert.

Tussen de planten op het land en de fles op tafel zit echter een voor ons nog vrijwel onontgonnen gebied: het omzetten van de geoogste druiven in een lekkere wijn met behulp van gisten en enzymen.

Tafellaken en servet

Bij wijze van experiment maakte Philippe Gauthier van proefboerderij Domaine de Cazes vorig jaar voor het eerst wijn van ons biomerlotveld. “Dit jaar willen we het ook wel doen, maar we kunnen geen vat voor jullie vrijmaken”, sprak Philippe’s baas Gilbert Cazal. Bij moederbedrijf Cave La Malepère is er überhaupt geen kleiner vat dan 20 duizend liter voorhanden. Typisch geval van tafellaken en servet dus.

De oplossing: we investeren in ons eigen roestvrijstalen vat. 4000 liter (40 hectoliter) volstaat. Opgewonden stemming hier: we gaan ons ook meer met de vinificatie bemoeien. Als het goed is, komt het in Italië gemaakt INOX-vat net voor de oogst op Domaine de Bellevue aan.

25 augustus 2013

Kaasjeskruid en Handjesgras

Vandaag viel het bulletin Desherbage d’été in de brievenbus. De Chambre d’Agriculture heeft een mooi zomerklusje bedacht: het ‘onkruid’ in de wijngaard aanpakken.

Ze hebben een top-5 opgesteld van planten die concurreren met de wijnstokken. Dat onkruid moet er dus uit in deze droge periode, waarin al het voedsel en water naar de druiven moet gaan.

Uiteraard laten we onschuldige bodembedekkende onkruiden rustig staan tussen de planten. We willen de biodiversiteit immers zo veel mogelijk stimuleren.

De top-5 van schadelijke onkruiden is ons bekend en we pakken ‘the bad guys’ al jaren aan met schoffel en hak. Zoals chiendent, wat in het Nederlands ‘handjesgras’ blijkt te heten. Het handjesgras woekert net als de brandnetel via vertakkingen door de wijngaard. Handjesgras grondig verwijderen is een taai en diepgravend werkje. Ook de akkerdistel trekken we, vooral op het biomerlotveld, met de hand uit de grond. Akkerwinde of pispotje, slingert zich in de druif en versterkt zo ook risico op schimmel. Ook de prêle of (vertakte) paardenstaart is een oude bekende, die we met de bosmaaier te lijf gaan.

Wat we niet wisten is dat ook (groot) kaasjeskruid een concurrent van de wijnplanten is. En dat terwijl we dol zijn op dit plantje, onder meer omdat er zoveel bijen op de mooie paarse bloemen af komen. Onze buurman David, ecoloog en insectenspecialist, heeft zelfs een zeldzame bijensoort bij ons gevonden, die alleen van het stuifmeel van kaasjeskruid leeft.

Helaas moet dit mooie plantje er dus aan geloven tussen onze druivenplanten. Erbuiten laten we het kaasjeskruid echter welig tieren.

20 augustus 2013

Bellevue bioluzerne op de prairie

Het decor zou prima in een spaghettiwestern passen. Dorre prairie, brandende zon, leegte. Enkele ruige types en vooral veel koeien. Muziek van Ennio Morricone erbij. “En dan mag jij zeggen of ik ‘the good’, ‘the bad’ of ‘the ugly’ ben”, lacht Thierry Bonhomme.

Dit jaar oogstte hij een record aantal balen luzerne op de velden van Bellevue. Vandaag gaan we eens kijken waar al die balen naar toe gaan.

We maken een excursie naar St.Rome, een godverlaten vlek op de kaart, aan het einde van een weg die van niets naar nergens voert. Daar houdt Thierry er een multiculturele samenleving van koeien op na. Trots wijst hij op zijn twintig stuks Ferrandaise, een oud roodbont ras, waarvan er nog maar vijfhonderd bestaan in Frankrijk.

Oorspronkelijk is de Ferrandaise, die zowel om de melk als om het vlees werd gehouden, afkomstig uit het Centraal Massief. Op enkele plaatsen in Frankrijk fokken boeren met de koe. Een van hen is Thierry, die liefst twee stieren heeft. “Elk jaar verkoop ik wel een zelf gefokte koe aan een handelaar of liefhebber,” zegt hij, terwijl hij op ons verzoek een baal Bellevue-luzerne van een helling laat ontrollen. De koeien sprinten er op af.

Ook twee Saleres (helemaal bruin), drie wit gekleurde Gasconnes en vier stuks Aubrac lopen blijmoedig met lange hoorns door de prairie van Thierry. Hij heeft ook minder zeldzame soorten, waarvan hij er regelmatig eentje laat slachten. Het vlees gaat naar de beste restaurants uit de streek en vindt gretig aftrek op de zaterdagse biomarkt in Narbonne.

Bonhomme laat zijn koeien het hele jaar buiten staan. “In de zomer hebben ze voldoende schaduw in het bos en in de winter vinden ze er ook voldoende beschutting.” Dat zijn opmerkelijke veehouderij gezond is, bewijst de rekening van de veearts. “Die verdient al jaren helemaal niks aan mij. Uit nieuwsgierigheid komt hij wel altijd kijken.’’

Voor zijn koeien heeft hij jaarlijks duizend balen nodig. Hij maait veel meer luzerne op veel meer locaties dan bij ons, waardoor Thierry ook een luzernehandelaar is. Maar de balen van Bellevue houdt hij zelf. Zijn koeien smullen er van. “Vooral de eerste snee van dit jaar was goed.”

01 augustus 2013

Klauwen in het gebladerte

Heel Frankrijk begint aan de jaarlijkse uittocht naar het zuiden of het noorden, al naar gelang waar men woont, en de jours noirs en jours rouges vliegen ons om de oren.

Op de wijngaard is het daarentegen redelijk rustig. Er vallen alleen wat mussen van het dak van de warmte, maar die temperatuur is goed nieuws voor de druivenplanten. Eindelijk, na een koud en nat voorjaar, kunnen ze flink groeien. De planten zijn een maand en retard, maar daar lopen ze nu langzaam wat van in.

Toch moeten we rekening houden met een late oogst dit jaar, zegt Pascal, onze regisseur. Voor de Biomerlot houdt hij het nu op 20 oktober. “Maar je weet nooit”, benadrukt hij, “er kan nog van alles gebeuren. Straks is wellicht de druk van schimmels zo groot dat we eerder moeten oogsten en wat minder rijpe druiven voor lief moeten nemen.”

Inmiddels is door het warme de ondergroei weer opnieuw flink opgekomen, dus nu kan bij de voetjes van de druivenplanten de tweede en soms derde ondersnoei worden gedaan. Een voor een gaan de 35.000 plantjes opnieuw door onze handen.

We zijn niet ontevreden over wat we daarbij zien. De Chardonnay heeft veel en prachtige trossen en ook de Cot en de Cabernet franc doen het goed. Met de Merlot is het altijd een beetje tobben omdat de bevruchting en druifvorming erg gevoelig zijn voor het weer tijdens de bestuiving en vruchtzetting. Inmiddels zijn we wel wat gewend en het lijkt het eindproduct uiteindelijk nauwelijks te beïnvloeden.

Groeizaam weer is het nu dus: warm met af een toe een onweersbui. Hagel, zoals in de Bourgogne, is ons tot nu bespaard gebleven, maar de wind neemt af en toe wel flink toe. Dat hoort bij dit gebied, maar het is wel lastig voor het aanbrengen van sulfaat tegen meeldauw. “Dat moet dan maar midden in de nacht”, verzucht Pascal, die al menig keer met de ver-stralende koplampen aan op de trekker heeft gezeten. “Je doet wat moet,” zegt hij.

De wind is wel goed tegen schimmels, want eventueel vochtige trossen worden schoon en droog geblazen. Om dat te stimuleren hebben we op de Biomerlot en de Chardonnay aan de kant van de ochtendzon bladeren weggehaald. Niet te veel, zodat de druiven niet verschroeien, maar voldoende om ze extra droog te laten worden en te laten ‘doortochten’. Met de hand, al klauwend door het gebladerte, trekken we blad weg. We blijven lopen, anders trekken we er teveel vanaf. Het is een methode die Pascal charmeert en die hij ook op zijn eigen velden toepast. Misschien koopt hij over een paar jaar wel een machine die deze effeuillage voor ons doet, zegt hij.

Voorlopig is het hier handwerk wat de klok slaat.

16 juli 2013

Nog meer verkoopadressen voor Bellevue-wijn

Het aantal Bellevue-verkooppunten breidt zich gestaag uit.

Zo werden we dit voorjaar aangenaam verrast doordat grand café Edel (in de Baarsjes, Amsterdam-West) onze witte wijn als tweede open wijn op de kaart heeft gezet. “Wow, zijn jullie de producenten”, zegt het meisje op het enorme terras aan de Kostverlorenvaart terwijl ze met de felgroene fles komt aanzetten. “Het loopt goed hier, want het is een mooi glas wijn.” Trots drinken we onze eigen wijn in de zomerzon.

Ook café De Smoeshaan (op de Leidsekade in Amsterdam, onder het bekende theater Bellevue, what’s in a name..) koos voor de Bellevue Chardonnay als huiswijn.

Wijnhandel Vleck is erg enthousiast over de nieuwe Bellevue Chardonnay 2012. “Zijn zuren zijn bijzonder mooi”, zegt Michiel ter Heide. “Ze vormen de ruggengraat van de wijn.”

In Utrecht is wijnhandel Het Gouden Glas zowel de rode als de witte Bellevue gaan voeren. Podium Mozaïek in Amsterdam-West gebruikt de rode en witte Bellevue van tijd tot tijd als extra wijn.

We zeggen het nog maar eens: weet jij een restaurant, slijter of (eet)café te overtuigen om Bellevue-wijn te schenken? Een setje van zes kristallen glaasjes met Bellevue-logo is voor jou!

Een link naar de actuele lijst van verkooppunten is op de site in de rechterbalk te vinden.

04 juli 2013

Eerste echte Biomerlot op fles gezet

Na negen maanden rijpen in het vat en allerlei vertroetelende behandelingen is het zover. De eerste Bellevue biowijn wordt vandaag op fles gezet!

Gisteren is de hele cuve per vrachtwagentje van de experimenteerboerderij naar de cave gebracht, een afstandje van 20 kilometer over kleine heuvelachtige weggetjes. “Er is geen wijn gemorst”, meldde Marie-Hélène, die namens de cave de botteling begeleidt. Ze heeft onder meer de etiketten geregeld bij een drukker. We kozen na het knalgroene label voor de witte en het knalrode etiket voor de rode nu voor een pimpelpaars exemplaar voor de biowijn. Een mooi trio.

Als allerlaatste behandeling heeft de wijn een zeer lichting klaring en filtratie ondergaan. “Daardoor zijn de laatste restjes gistcellen er uitgegaan”, zegt wijnmaker Philippe. “De tannines zijn ook mooi rond en mondvullend.”

Ook zo benieuwd? Nog even geduld. Dit najaar zit er voor het eerst een fles Biomerlot in het wijnpakket.

08 juni 2013

Koud voorjaar brengt drie weken vertraging

Over het slechte voorjaar in Nederland hoeven we het hier niet te hebben. Het voorjaar in de Malepère was echter minstens zo extreem. Koud en vooral heel erg nat.

“Ik heb dit nog nooit meegemaakt”, zegt een oude vrouw bij de bakker. “De kersen zijn nog nooit zo laat geweest, en erg smaken zullen ze niet. Ze hebben zich helemaal volgezogen met water.”

Het is nu eind mei en de wijngaard ligt bijna drie weken achter op een normaal jaar. Regelmatig staan we in de regen op het veld. Het zware en rugbelastende werk van de ondersnoei blijft achter bij normaal, maar er is altijd wel wat te doen op de velden.

Onkruid hakken bijvoorbeeld. Op het grote veld met vier hectare Merlot, Cabernet Franc en Cot (die gedrieën de Bellevue Rouge 2012 vormen) is na een aantal jaren weer flink wat chiendent opgekomen, een hardnekkig, varkensgrasachtig onkruid dat we omhakken met schoffels en pikhouwelen.

Het veld is in de tussenrijen ingezaaid met mooi raaigras, maar in de loop der jaren zijn er ook pollen pal rond de druivenstammen gegroeid. Dat vormt een bron van schimmels en slakken. Ook die hakken we om met scherp geslepen schoffels.

De ondergroei was eind mei op alle velden zeer bescheiden, maar niettemin helemaal weggehaald. Nu, begin juni, wordt het eindelijk warm en begint de wijngaard flink uit te lopen. Ook de luzernevelden smachten naar warmte en wachten op hun maaibeurt.

31 mei 2013

Biomerlot ontwikkelt zich prima (2)

We ondernemen dit voorjaar meerdere excursies naar Domaine de Cazes, het experimenteerbedrijf waar onze biologische Merlot ligt te rijpen, want het is voor het eerst dat wij biologische wijn maken.

We blijken nu al het recht te hebben om Agriculture Biologique op het etiket te zetten. Omdat we met de hand hebben geoogst, is het alcoholpercentage met 13,5 procent bovendien een tikje hoger dan bij machinaal geoogste druiven. Bij oogst met de hand blijven de druiventrossen intact en oxideert er geen suikerrijk sap in de aanhangwagens.

De gepassioneerde wijnmaker Philippe Gauthier legt tijdens al onze bezoekjes geduldig uit wat hij allemaal heeft gedaan om de kwaliteit van de wijn te verbeteren. "Om zoveel mogelijk rijpe tannine in de wijn te krijgen, heb ik de uitgewerkte gistcellen tot eind april in het vat gelaten," zegt hij.

Met het zelfde doel zijn na de vergisting biologisch toegestane enzymen toegevoegd. Om ongerechtigheden te doden, is de allerlaagste dosis sulfiet toegevoegd. Philippe toont indrukwekkende sheets waarin de hoeveelheid milligrammen sulfiet zijn berekend met een ingewikkelde formule.

Een kleine duizend liter wijn zit er in 'ons' vat als alles mee zit, goed voor ruim 1200 flessen, ofwel 200 dozen.

In een koelcel laat Philippe nog een drietal stolpflessen met 200 liter elk zien. Eentje bevat geen sulfiet en alleen biogisten, in de tweede zitten geen sulfieten en industriële gisten. Ze worden gekoeld om schadelijke micro-organismen in bedwang te houden. Niet geschikt voor consumptie in Nederland op de bank met een blokje kaas. Maar leerzaam om te proeven, hier op deze proefboerderij.

Heel apart is de derde stolpfles. Hier is de natuur echt helemaal zelf aan het werk geweest. Er is geen gist toegevoegd en ook de sulfitage is achterwege gebleven. Deze vin naturel is erg avant garde, maar het maken ervan kent grote risico’s. "Je bent geheel afhankelijk van de gisten die ten tijde van de oogst op de druivenschilletjes zaten." De levures indigenes (wilde of autochtone gisten) kunnen verrukkelijke wijn opleveren, maar het kan ook helemaal mislukken. "Het is een complete loterij," zegt Philippe, terwijl hij ons een klein proefglaasje inschenkt.

Verwachtingsvol proeven we. Een licht liquoreuze geur overheerst en in de smaak proeven we zelfs enige azijn. "Klopt," zegt Philippe, "dit experiment is compleet mislukt. Absoluut onacceptabel voor consumptie. Maar evengoed gaan we deze wijn, net als de twee andere experimenten, op proeflessen zetten. We bewaren ze en gaan ze van tijd tot tijd proeven, want ook van defecten kun je leren."

Heel fijn en leerzaam allemaal, maar gelukkig heeft het grote vat geen 'defecten'. Een mooie geur van kersen en bramen en zelfs wat bessen overheerst. Begin juli wordt de wijn op fles gezet. En op het achteretiket pronkt straks trots: vendange à la main (met de hand geoogst)!

04 mei 2013

Biodiversiteit op Biomerlot-veld

Laat, heel laat ontwaakt de wijngaard uit haar winterslaap. Overal ontspringen frêle groene uitlopers op de houtige stammen. Maar nu, begin mei, zijn ze nog heel klein.

Hoe anders dan in 2011, toen we op Koninginnedag al in een jungle van groen stonden te hakken. Bloemen, maar ook distels steken dit jaar pas eind april voorzichtig de kop op.

Opvallend is de diversiteit aan bloemen en kruiden in het Biomerlot-veld. Daar werken we al sinds september 2009 volgens de regels van de biologische landbouw. En dat betekent onder meer geen onkruidbestrijdingsmiddelen. Op de rest van de wijngaard zijn we daar ook terughoudend mee, maar hier, op dit bioveld, is elk molecuul er een teveel.

Bijgevolg hakken we distels en narigheid als bramen met schoffels en pikhouwelen om. Intuïtief laten we mooie kruiden staan.

Je moet natuurlijk niet direct te sterke verbanden leggen, maar we hebben toch de indruk dat de fleurigheid op het bioveld groter is dan elders.