10 oktober 2016

Ondanks de droogte een goed Malepère-jaar

V.l.n.r.: Handpluk; Kisten van het land; Steeltjes voor papierfabriek; Suikergehalte bepalen.
 

Als we in de laatste week van september naar Bellevue afreizen voor de handpluk, treffen we ondanks de droogte een verrassend frisgroene wijngaard aan. Nog verbaasder zijn we als we vele fraaie blauwzwarte trossen aan de takken zien wiegen. Nergens een spoor van schimmel, verbrandingsverschijnselen of verschrompelde trossen.

Boeren die we in het dorp tegenkomen en de eerste reacties op de cave bevestigen de waarnemingen op onze wijngaard: veel mensen zijn agreablement surpris. Ondanks de maandenlang aanhoudende droogte (14 mm regen in juli, 3 mm in augustus, 12 mm in september) lijkt 2016 in de Malepère een goed wijnjaar te worden. Sommigen menen zelfs dat dit wijnjaar het topjaar 2015 naar de kroon kan steken. Hoe is dat mogelijk?

Volgezogen

De beschikbaarheid van water diep in de bodem is het antwoord. Op Bellevue wortelen de druiven kennelijk diep genoeg. In december vorig jaar regende het 0 mm, maar in de eerste helft van 2016 hebben de heuvels op ons landgoedje zich blijkbaar voldoende volgezogen.

Vol goede moed gaan we met een team van gemiddeld acht plukkers per dag aan de slag. Net als vorig jaar wijst Emmanuel Robert al kauwend op druiven de weg. 'Eerst Merlot,' zegt hij. 'Van de Merlot voor het huis neem je alleen de onderste helft. En dan vul je het aan met een halve hectare van de jongste Merlot op dat heuveltje.'

Het perceel Merlot langs de weg hebben we nog nooit met de hand geplukt, en die druiven zijn volgens hem dit jaar het beste. 'Maar kijk uit, neem alleen de bovenste 75 planten van elke rij en pluk die het laatst, want de druiven kunnen nog vier dagen rijpen,' zegt hij beslist.

Een indrukwekkende werkwijze. Wij proeven ook dat de druiven goed zoet zijn en we kijken zorgvuldig of de pitjes niet meer groen maar egaal bruin zijn. Maar Emmanuel, oorspronkelijk afkomstig uit Bordeaux en zeer vertrouwd met de wijnstreek daar, leest meer af, terwijl hij maar weer eens een paar druiven in zijn mond steekt. '2016 is bij jullie een echt Merlot-jaar,' vindt hij.

Voor de veiligheid nemen we de proef op de som door de zuurgraad en het suikergehalte van druivenmonsters zelf te analyseren in het laboratorium van Domaine de Cazes, waar Philippe zich als gewoonlijk over onze handoogst zal ontfermen. De metingen bevestigen de indrukken van Emmanuel.

40 duizend kilo

Maar we koersen dit jaar niet alleen mooi op Merlot. Na de ruim 4500 kilogram van de drie percelen Merlot plukken we ook een mooie partij van 1500 kilogram zeer rijpe Cabernet Franc. De laatste batch is 1400 kilogram Cot met grote zoete bessen, vol sap.

In zes plukdagen met perfecte weersomstandigheden halen we bijna 7500 kilogram van de mooiste trossen van de planten. Goed voor ongeveer 7500 flessen! Met een quad halen we kisten van het land en met een vrachtwagen rijden we heen en weer naar Cazes.

Als de stofwolken zijn gaan liggen, blijkt er op woensdag 5 oktober nog voldoende over voor de reguliere oogstmachine. Pascal en Dimas roffelen in een tijdsbestek van 8 uur maar liefst 31 duizend kilogram van de velden.

Samen met de eerder geoogste Chardonnay en de opbrengst van het te rooien veldje Cabernet Franc, hebben we voor het eerst sinds 2011 weer eens een oogst boven de 40 duizend kilo. En het zijn bovendien hele mooie, gezonde kilo's!

Het Bellevue-team Marijke, Ief en René dankt Franklin, Elle, Liesbeth, Bob, Nina, Jan, Gerda, Piep en Nico voor hun vlijtige en enthousiaste plukwerk.


02 oktober 2016

Begin van het einde voor een ziek veldje Cabernet Franc

We schreven het al eerder: veel te vroeg moeten we afscheid nemen van een veld Cabernet Franc. Twintig jaar oud pas, en toch is de helft van de planten al enkele jaren dood door een ziekte van het hout, esca genaamd.

Esca wordt veroorzaakt door een witte schimmel die soms jaren afwacht om in winter of voorjaar toe te slaan, bijvoorbeeld door open wonden na de snoei van takken. De schimmel sluit in de hoogzomer de haarvaten af, waardoor de bladeren eerst een geel-rood-bruin patroon vertonen dat nog het meest op een tijgerprint lijkt. Daarna verdorren de bladeren en sterft de tak af. En zo gaat dat gestaag door.

Vooral de Cabernet Franc is er gevoelig voor. Er is weinig bestrijding mogelijk. Het meeste kans van overleven biedt het bijtijds frontaal doorzagen van de stam in de zomer. En dan hopen dat een uitloper van onderen, 'opleiders' noemden we ze, het volgend jaar voor een onaangetaste nieuwe stam zorgt.

We hebben het jarenlang geprobeerd, maar op dit veld van ruim driekwart hectare was er geen redden meer aan, wellicht omdat we niet voortdurend de besmette stammen hebben afgezaagd.

In de dagen dat we wachten op het startschot voor de handpluk en in de week na de oogst snoeien we het veld. We verwijderen een groot aantal palen en leggen de beste exemplaren opzij voor gebruik op andere velden. Ook de mooiste ijzerdraad, pas zes jaar geleden aangebracht, bewaren we voor hergebruik. De rest van de palen is voor de houtkachel of voor een groots kerst- of paasvuur op het land. Het oud ijzer gaat samen met kromme, roestige spijkers naar de ijzerboer.

Natuurlijk stemt het vooral triest dat dit stukje Cabernet Franc al na 20 jaar het loodje legt. 'CF' geeft, mits voldoende gerijpt, onze rode wijn wat meer power dan wanneer ze louter Merlot zou bevatten. Gelukkig hebben we nog anderhalve hectare Cabernet Franc over.

Toch een beetje vreemd dwalen we de laatste dag over het veld. Nu de ijzerdraden zijn verwijderd en planten gesnoeid, struinen we opeens diagonaal over het veld in plaats van in rechte rijen.



18 september 2016

Bellevue huurt eikenhouten vat

Stap voor stap breidt Bellevue het arsenaal aan mogelijkheden uit. Eerder kochten we een roestvrijstalen vat en zeventig oogstkratten om minder te hoeven lenen bij de buren. Vanaf nu kunnen we ook beschikken over een vat van eikenhout.

Experimenteerbedrijf Domaine de Cazes bleek een eikenhouten vat over te hebben. De ton heeft een volume van 400 liter, bijna twee keer zo veel als de standaard barrique Bordelaise van 220 liter.

Voor een prikkie kan het tweedehands houten vat, dat dateert uit 2006, van binnenuit worden uitgefreesd. Dat maakt hem weer als nieuw. Voorlopig mogen we de reusachtige ton een paar jaar leasen.

Het nieuwe vat geeft ons nog meer mogelijkheden om bijzondere wijnen aan onze collectie Bellevue-wijnen toe te voegen.

Voortaan kunnen we een deel van onze rode wijn op eikenhout zetten. In goede jaren, met veel rijp fruit, kan in dat vat een mooi huwelijk ontstaan tussen de aroma's van de drie wijnrassen en de subtiele hoeveelheden vanille en looizuur die door het eikenhout worden prijsgegeven.

De op eikenhout gelagerde wijn zullen we kunnen mengen met rode wijn uit ons grote roestvrijstalen vat. Of we kunnen een aparte fles maken, van de bekende blend van onze drie rode rassen of juist alleen van de Merlot. (Mmmm, een Bellevue fût de chêne!)

We gaan het zien.


15 september 2016

4000 kilo Chardonnay geoogst

Is het maandenlang woestijndroog, breekt op woensdag 14 september, net als de oogstmachine de zeer rijpe en volle Chardonnay-trossen van de planten wil trillen, de hemel open. Een beetje regenwater kan echter geen kwaad. Een kleine maar fijne oogst van 4000 kilogram komt van het veld.

De witte oogst wordt anders verwerkt dan de rode.

Rode druiven worden na het oogsten alleen licht ‘ontsteeld’; in het wijnvat raken ze vanzelf geplet onder hun eigen gewicht. Witte wijn moet echter fris zijn en voldoende zuur bevatten. Lang contact met druivenschillen en -pitten is daarvoor niet fijn. Daarom moeten de druiven snel worden geperst en moet het sap snel van de omhulsels worden gescheiden.

Onze oogst gaat daarom snel naar Thibault Fort, voor zowel de persing als de debourbage, het verwijderen van de drab. Twee dagen later arriveert de nu piepjonge wijn twintig kilometer verderop in de koelcel van Domaine de Cazes, de wijnmaker die ook verantwoordelijk is voor de wijn van onze handgeplukte rode oogst.

Daar kan het rusten en vergisten van de Chardonnay 2016 beginnen.





11 september 2016

Twee wijnprimeurs op zonovergoten proeverij

Voor de dertiende keer hielden we vandaag onze gezellige najaarsproeverij. We presenteerden er vol trots twee nieuwe wijnen, en veel van onze ruim 250 abonnementhouders grepen dat aan om hun jaarlijkse wijnpakketten in ontvangst te nemen.

Op een zonovergoten terras van Ivo’s Kitchen aan het Amsterdamse Witte de Withplein proefden meer dan 120 bezoekers van de nieuwe Bellevue Chardonnay 2015. De witte Bellevue is al jaren populair, maar dit jaar is hij nog extra vol van geur en smaak.

Voor het eerst is hij gemaakt door Domaine de Cazes, en voor het eerst bevat hij ook alleen druiven van onze eigen wijngaard.

Jaartje gerijpt

De tweede primeur was Bellevue Rouge 2014.

Anders dan onze witte wijn, die kort na het bottelen al optimaal op dronk is, wordt onze rode wijn nóg beter als hij een jaartje extra rijpt. Dus heeft de Rouge 2014, gebotteld en al, sinds vorig jaar geduldig in Frankrijk liggen wachten.

De bijval op de proeverij bewees dat dat extra jaar niet voor niets is geweest.

Ook de topoogst van rode wijn 2015 is om dezelfde reden na de botteling weggelegd in de gekoelde loodsen van Cave de Malepère. Op de proeverij 2017 zal hij voor het eerst zijn kunsten mogen vertonen.

Boeren

Tijdens de proeverij praatte Marijke de bezoekers bij over alweer een jaar wijnboeren in Zuid-Frankrijk.

Ze vertelde over de nimmer versagende strijd tegen distels en kweek, de beslissing om een ziek veld van driekwart hectare Cabernet Franc te rooien en te herbeplanten met een witte variëteit, en niet te vergeten, de maatregelen om het compostgebrek in de bodem van de wijngaard terug te dringen.

Equipe Bellevue dankt Sonja, Martin en Peter voor hun hulp bij het inpakken van de wijnpakketten en Joost, Bibi en Elly voor hun assistentie tijdens de proeverij.




25 augustus 2016

Droogte zorgt voor wijngaardbranden

In superdroge zomers vernietigen bosbranden in het hele Middellandse Zeegebied honderden hectaren kreupelhout, bossen en natuurgebied. Maar voor het eerst wordt in Aude, onze provincie, nu ook melding gemaakt van wijngaarden die branden als een fakkel.

Normaal gesproken houden wijngaarden, met hun grote sapstroom en vochtrijke bessen, bosbranden juist tegen. Dit jaar branden ze in verschillende delen van het departement echter net zo hard mee.

De droogte is schrijnend. Boeren die beschikken over irrigatie hebben eerder deze maand een oekaze van de provincie gekregen dat ze minder water uit de rivieren mogen onttrekken.

Op Bellevue puffen de eiken en druivenplanten in de hitte. In juli moesten ze het doen met 14 millimeter regen, in augustus vielen tot nu toe maar enkele spetters, oftewel 3 millimeter.

Gelukkig kleuren de trossen inmiddels toch fijn rood (veraison). En de droogte heeft ook voordelen: de twee grootste schimmelvijanden van de wijnboer, de echte en de valse meeldauw, laten zich in geen velden of wegen zien.

We wachten in spanning af. Als het in september sterk afkoelt, kan neerslag immers ook in de vorm van hagel naar beneden vallen…


07 augustus 2016

Ontbladeren: blaadje voor blaadje voor blaadje..

Om druiven die laat rijpen toch helemaal volgroeid te oogsten, halen we sinds een paar jaren de bladeren rond de trossen voorzichtig weg. De Bellevue-wijngaard is hoog gelegen, en onze druiven rijpen daardoor relatief laat. Vooral de laatst rijpende cabernet franc heeft baat bij deze effeuillage: de ontbladering.

De ontbladering kan alleen als de rest van het zomerwijngaardwerk onder controle is. Dit jaar was het wat meer werk om alle ondergroei aan de stammen weg te halen, onkruid weg te trekken en de losliggende scheuten op te binden terwijl we de spanning van het ijzerdraadkorset verhoogden door plastic clipjes te plaatsen. Maar op vier augustus konden we met zijn drieën toch beginnen aan de ontbladeringsklus.

We trekken alleen aan de oost- of noordkant van de rijen wijnbladeren weg. Aan de hete west- en zuidkant koesteren we de bladeren juist omdat ze daar als een parasol dienen tegen de verzengende zon.

De effeuillage dient meerdere doelen. Er ontstaat meer luchtcirculatie tussen de trossen, en dat vinden schadelijke schimmels en insecten niet fijn. Na regenval blaast de wind de ranken sneller droog.

Door de ontbladering worden de trossen ook meer blootgesteld aan de milde ochtendzon. Dat bevordert de vorming van suikers en geur- en smaakstoffen. Het zorgt er ook voor dat de pyrazines in de druiven worden afgebroken, een groep smaakstoffen die koolrabi en asperges hun kenmerkende geur geeft. Druiven die nog niet helemaal rijp zijn, krijgen door pyrazines vaak een vegetale smaak en geur van groene paprika.

'Pyrazines overheersen dan de meer aangename smaakstoffen van rood fruit zoals kersen, bessen en bramen,' doceert Emmanuel Robert. Met de heggenschaar knipt hij rücksichtslos flinke takkenbossen weg. Bang voor een tekort aan blad hoeven we niet te zijn, zegt hij, integendeel. 'De bovenste vijftig centimeter van de wijnrank met jonge bladeren volstaan vanaf nu voor de fotosynthese. Die onderste, oudere bladeren, die voor de trossen hangen, produceren niets meer maar consumeren slechts. Ze verdampen bovendien water.'

O ja, er is nog een voordeel: straks, bij de handoogst, weten de grijpgrage handen van de plukkers de weg naar de beste trossen beter te vinden.

Dus daar gaan we, te beginnen in de cabernet franc, met de snoeischaar en vooral gewoon met de hand, als katten behoedzaam klauwend in het gebladerte.


02 augustus 2016

Grondanalyse voor aanplant nieuwe witte druiven

De aanplant van een nieuw stuk wijngaard is niet zomaar even wat plantjes kopen bij de Intratuin.

Voordat we volgend jaar het zieltogende veldje Malbec opnieuw kunnen inplanten, moeten we weten welk druivenras we willen, en welke kloon van dat ras. Alleen al van Chardonnay bestaan 23 verschillende variëteiten.

Ook de keuze van de onderstam is cruciaal. Sinds de druifluis aan het eind van de negentiende eeuw alle wijngaarden in Frankrijk opvrat, wordt elke Europese wijnrank geënt op een Amerikaanse onderstam, die resistent is tegen de luis. De onderstam maakt de wortels. Maar ook van de onderstam bestaan een stuk of tien varianten.

Zowel druivenras als onderstam worden vanaf de winter uit speciale 'moederwijngaarden' geoogst en op elkaar geënt. Het is duidelijk dat de druivenstamteler, pépiniériste in goed Frans, zijn opdracht graag op tijd ontvangt. Dat blijkt ook bij een bezoekje van de firma Calmet, die hier in de regio veel nieuwe aanplant verzorgt. Gepassioneerd doet zoon Olivier Calmet het precisiewerkje – waarover later meer – uit de doeken.

Om de beste keuze voor Bellevue te maken, moeten we eerst weten wat de chemische samenstelling van de bodem is. Wat is de zuurgraad? Welke sporenelementen zitten erin? Wat is het gehalte aan organische stof (humus) en meststoffen? Vast staat dat we op kalk-leem-kleigrond zitten, maar een grondmonster moet meer details geven.

Later dit jaar zullen we met een bulldozer nog een bodemprofiel van enkele meters diep maken om de opbouw van de ondergrond beter te leren kennen. Voor Kerstmis zullen we een keuze moeten maken, dan kunnen we in 2018 gaan planten. De wijn zal dan nog even op zich laten wachten: in 2021 verwachten we de eerste oogst van de piepjonge ranken.



31 juli 2016

Het jaar van de distels


De wijngaard ligt nog steeds achter op het schema van de normale gang van zaken.

Normaal gesproken haalt de diepwortelende wijnrank zijn water in de zomer uit de metersdiepe ondergrond. Maar na de superdroge, warme winter, en een koud voorjaar met vooral veel kleine, korte miezerbuitjes, hebben de heuvels van Bellevue zich niet kunnen volzuigen. Voor de diepe wortels van de wijnranken is in de ondergrond daardoor amper vocht te vinden.

In deze droge zomer moeten de ranken het daardoor vooral hebben van ondiepe wortels en 'oppervlakkig' water: water dat direct na een regenbui in de bovenste bodemlaag komt.

Afgelopen maand regende het slechts luttele millimeters. Na enkele schamele klappen onweer voeren de wijnranken hevige concurrentie met onkruid zoals akkerwinde, enkele bramen en kweek (chien dents), maar het meest opvallend is dit jaar een explosie van distels.

Of die prikkers met hun prachtige paarse bloemen nu zoveel opkomen vanwege de schoffelmachine en ons hakwerk, of dat de grond nog moet 'wennen' aan de overgang naar biologisch, weten we niet. Feit is echter dat we deze zomer twee keer de Sjaak zijn. Eerst voeren we de strijd met de kweek, en op dezelfde plek zes weken later moeten de distels eraan geloven.

Ondertussen krijgt de wijngaard steeds meer dorst.

De vruchtzetting verloopt niet perfect. We zien veel millerendage, ongelijkmatige vruchtzetting, waardoor er grote en kleine bessen aan een tros zitten.

Evengoed staan de rode druiven aan de vooravond van de roodkleuring (véraison) van de nu nog groene druiven. Een slokje water zouden ze daarbij, ook voor de elasticiteit van hun schilletje, goed kunnen gebruiken.

Op Bellevue wordt deze weken menig regendansje uitgevoerd.




20 juli 2016

Onder de gerst ontkiemt de nieuwe luzerne

Vorig jaar zetten we op ruim de helft (10 hectare) van onze akkervelden een nieuwe vruchtwisselingscyclus in voor luzerne, een eiwitrijke klaver.

Na het omploegen van de luzerne zaaiden we toen gerst en een soort spelttarwe in. Luzerne- en granenman Thierry Bonhomme oogstte deze zomer ongeveer 7000 kilogram gerst, die zal worden gebruikt als veevoer. De gerststengels verwerkt hij tot balen stro.

Dit jaar wordt na de graanoogst een mengsel van gerst en luzerne ingezaaid. Als het komend najaar gaat regenen, zal het luzernezaad opspringen en de onderste stukjes gerststengel als een soort klimop-stokjes gebruiken.

In 2017 zal voor deze 10 hectare weer een nieuwe periode van zes jaar aanbreken waarin we naar de luzerne geen omkijken hebben. Eén of twee keer per jaar zal Thierry de luzerne maaien en er balen van maken. Nu al liggen op de andere helft van onze akkers 45 balen luzerne prachtig in het glooiende landschap.